अमोल एका खेड्यात राहणारा गरीब पण जिद्दी मुलगा होता. त्याच्या वडिलांचे छोटेसे दुकान होते आणि आई शेतात मजुरी करायची. शिक्षणाची आवड असूनही घरची परिस्थिती हलाखीची असल्यामुळे त्याला अनेक अडचणींना सामोरे जावे लागत होते.
दहावीची परीक्षा जवळ येत होती, पण अमोलकडे चांगली पुस्तके नव्हती. तरीही तो शाळेतल्या ग्रंथालयात जाऊन अभ्यास करत होता. दिवसा आईला शेतात मदत करून, रात्री कंदिलाच्या प्रकाशात अभ्यास करणे, हा त्याचा दिनक्रम झाला होता. त्याच्या मित्रांनी सुचवले, “पेपरफुटीची उत्तरे मिळतील, त्यासाठी पैसे जमवूया.” पण अमोलने ठाम नकार दिला. “वाईट मार्गाने मिळवलेले यश काहीच कामाचे नसते,” असे तो म्हणाला.
एके दिवशी त्याच्या घरात मोठे आर्थिक संकट आले. वडिलांचे दुकान चालत नव्हते आणि आईही आजारी पडली. अशा परिस्थितीत अभ्यास करणे कठीण होते. पण अमोलने हार मानली नाही. त्याने गावातील एका पुस्तक विक्रेत्याला विचारले आणि वापरलेली, जुनी पुस्तके स्वस्तात मिळवली. काही शिक्षकांनीही त्याला मदत केली.
परीक्षेच्या दिवशीही त्याच्या घरात वीज नव्हती, त्यामुळे तो अख्खी रात्र कंदिलाच्या उजेडात अभ्यास करून जागा होता. सकाळी तो थोडा थकलेला होता, पण जिद्द आणि आत्मविश्वासाने त्याने पेपर उत्तम लिहिले. परीक्षेनंतर काही मित्रांनी पेपर कठीण गेल्याचे सांगितले, पण अमोल मात्र शांत होता. “मी माझ्या परीश्रमावर विश्वास ठेवतो,” असे तो म्हणाला.
अखेर निकालाचा दिवस आला. अमोल शाळेत गेला आणि निकाल पाहून त्याच्या डोळ्यात आनंदाश्रू तरळले – तो प्रथम श्रेणीत उत्तीर्ण झाला होता! शिक्षकांनी त्याच्या चिकाटीचे कौतुक केले. गावातील लोकही त्याच्यावर अभिमान बाळगू लागले.
त्या दिवशी संध्याकाळी तो आपल्या आई-वडिलांसोबत बसला तेव्हा म्हणाला, “स्वतःच्या कष्टाने मिळवलेले यशच सर्वश्रेष्ठ असते.” त्याच्या मेहनतीने त्याला फक्त यशच नाही, तर आत्मसंतोषही दिला होता. पुढे तो एका मोठ्या पदावर पोहोचला आणि इतर विद्यार्थ्यांसाठी प्रेरणादायी उदाहरण ठरला.
